فرهنگیمصاحبهمطالب ویژه

نشست صمیمی با استاد تیمور گرگین مرد هزار ترانه گیلان

آوای سبز: تیمور گورگین بدون شک یکی از درخشان ترین مفاخر استان گیلان در عرصه فرهنگ وادب به شمار می‌رود . این استاد مسلم ترانه ،شعرو روزنامه نگاری بازمانده نسلی از شعرا ،ترانه سرایان ،روزنامه نگاران و طنزپردازان محسوب می‌شود که متاسفانه امروزه اکثر آنها دار فانی را وداع گفته اند؛ بزرگانی که یادگارهای بزرگ وسترگ آنان برای همیشه تاریخ ماندگار است و دل ها را تلطیف ،اذهان را منور و اخلاق را منزه می سازد . استاد تیمور گورگین هم روزگاربزرگانی مچون سعید نفیسی ، بدیع الزمان فروزانفر ،توفیق و ده‌ها شاعر، نویسنده ، ادیب وپژوهشگرو طنزپرداز دیگر بوده است او با اکثر این بزرگان حشر و نشر داشته و حتی برخی چون سعید نفیسی بر آثارش مقدمه نوشته اند. ایشان با وجود کسالت به دلیل ارتباط عاطفی با جناب علیزاده با تواضع و فروتنی مثال‌زدنی دعوت ما را برای انجام یک مصاحبه پذیرفتند. در نشستی صمیمی که با این شاعر ، داستان‌نویس و طنزپرداز معاصر داشته‌ایم؛ قالب های متعارف مصاحبه وسوال و جواب را رعایت نکرده و بیشتر شنونده خاطرات ،دیدگاه ها و تجارب مشترک استاد با همتایان او بوده ایم.

تیمور گورگین این نشست را با یک شعر شروع کرد : با پاره‌ای ز شب در مشت کوچکش / در بسترش به خواب خوش آفتاب رفت …. وی به دنبال این بیت یا مصرع افزود : این شعر در کتاب هزار و یک شعر اثر م. ع. سپانلو به تاریخ ۱۳۷۸ توسط نقش چاپ و منتشر شد . استاد تیمور گورگین که اکنون ۸۵ بهار را پشت سر گذاشته همچون ایام خوش جوانی دلی پر شور و جوان دارد به طوری که وقتی گرم صحبت می شود با شور و هیجان خاص به بیان خاطرات خوش گذشته می پردازد اگرچه این شور و هیجان گاه با بغض فروخورده همراه می‌شود و به زحمت جلوی ریزش اشک های خود را می گیرد . اشک هایی که معلوم نیست با یادآوری خاطرات خوش گذشته از سر شوق در حال سرازیر شدن است یا اینکه تداعی آن خاطرات با ایجاد و تشدید حس نوستالژیک در استاد غم سنگین سپری شدن ایام خوش گذشته را بازآفرینی می کند؛ غمی که ارمغان اسب تیزپای زمان برای همه آنهایی است که به چیز هایی فراتر از روز مرگ می اندیشند! در هر حال استاد تیمور گورگین خیلی راحت و سلیس ابتدا بیوگرافی خود را در اختیار ما قرار می‌دهد که زاده ۱۳۱۳ محله چولاب از توابع کوچصفهان رشت است و فرزند پدری به نام کاس آقا که مرثیه خوان و مرثیه سرای اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام بوده و نزد مردم عصر و منطقه خود از ارج و قرب بالایی برخوردار بوده است . تیمور گورگین که اصالتاً رشتی محسوب می شود در محله باقرآباد رشت دوران نوجوانی و جوانی را سپری کرده است۰ در دبستان رودکی مقطع ابتدایی را گذراند و در دبیرستان نوربخش و شاپور (شهید بهشتی امروزی) دوره متوسطه را به اتمام رساند . وی می گوید : در سال ۱۳۳۶ به تهران مهاجرت کرده و در پایتخت سکنی گزیده که تا چند سال به کار تدریس در دبیرستان های تهران اشتغال داشته و در سال ۱۳۴۱ به عنوان روزنامه نگار به استخدام رسمی روزنامه اطلاعات در می آید۰در آن زمان فقط یک روزنامه سراسری دیگر (کیهان) چاپ و منتشر می شد . این استاد شعر و هنر همچنین در سال ۱۳۷۱ فعالیت مطبوعاتی خود را با روزنامه همشهری آغاز کرد که اولین روزنامه تمام رنگی کشور به حساب می‌آمد . فعالیت تیمور گورگین با روزنامه همشهری تا سال ۱۳۷۷ ادامه داشت . استاد تیمور گورگین در این نشست تعدادی از کتاب هایی را که نوشته و یا تألیف کرده مورد اشاره قرار داد از جمله مجموعه شعر و داستان کوتاه باعنوان” تیره روز” با مقدمه‌ای که استاد سعید نفیسی بر آن نوشته است ۰”ستاره های کور”عنوان دیگر از مجموعه آثار استاد تیمور گورگین به شمار می رود که مجموعه شعرهای نیمایی و کلاسیک است و در سال ۱۳۶۶ چاپ و منتشر شد . از دیگر آثار منتشر شده ازایشان سروده های کودکان و ترانه ها و شعرهای آهنگین کودکان سال ۱۳۴۰ و “چگونه بنویسیم که ایراد نگیرند ” و ۳۰ اثر جاودان از ۱۶ شاعر ایرانی که در سال ۱۳۴۵ به خط نستعلیق به نگارش‌ درآمده ومنتشرگردید، نیزکتاب “امروزه چه کسی می تواند شاعر باشد” ، نقد شعر دیروز و امروز در سال ۱۳۴۶ طاغوت در تابوت و مجموعه ای از شعرهای سنتی و نیمایی که در سال ۱۳۶۰ به زیور طبع آراسته شد و همچنین چهار دیوان تصحیح و تدوین اشعار محمد نوعی و ده‌ها اثر دیگر از جمله آثار ارزشمند و جاودان استاد تیمور گورگین هستند. این استاد شعر و ادب در عین حال به ترانه سرایی نیز شهرت دارد و در این عرصه آنچه نام استاد را در سطح کشور و حتی جهان زبانزد کرد ؛ترانه “دختر رشتی” به گویش رشتی است که استاد ناصر مسعودی با صوت داوودی خود آن را خواند و با گذشت ده‌ها سال از زمان سرودن و خواندن این ترانه امروزه همچنان در فضای مجازی منتشر می شود و نسل جوان نیز از آن استقبال چشمگیری به عمل آورده است ۰ از ویژگیهای این ترانه مضمون عاشقانه وعمیق ،تشبیهات زیباو خوانش مسلط خواننده است۰ این اثر شاد گیلکی زمان و مکان نمی شناسد و در هر دوره و هر نسلی به فراخور سلیقه و تمایلات و علائق ذهنی و دلی خود از شنیدن آن لذت می برند . تیمور گورگین خود در این باره می گوید : ترانه دختر رشتی یک ترانه از مجموعه ترانه های آهنگین گیلانی است که در سال ۱۳۵۱ سروده و به چاپ رساندم . آهنگ این ترانه را حسین صمدی ساخته که استاد ناصر مسعودی به دفعات متعدد این ترانه را با اجرا های نو در کنسرت های مختلف داخل و خارج از کشور خوانده و اشک شوق از دیدگان شنوندگان و حاضران در کنسرتها جاری نموده؛ اشکی که غم شدید دوران سپری شده را بازگو می کند . استاد تیمور گورگین تعلق خاطر خاصی به گیلان و مخصوصاً رشت دارد . این تعلق خاطر در تشبیهات و توصیفاتی که دراشعار و ترانه های خود به کار می برد ؛کاملاً مشهود است . هنگام خواندن شعرهای استاد گورگین عطر شالیزارهای سرسبز گیلان به مشام می‌رسد و همچنین عطری که از خاک پر برکت این استان در پی بارش باران مشام ها را می نوازد۰ استاد تیمور گورگین که عمرش طولانی باد طی سال‌های زندگی پربار خود با شمار زیادی از اهالی موسیقی اعم از نوازنده ،آهنگساز وخواننده حشر و نشر و مراوده داشته وده ها ترانه برای آهنگهای آنها ساخته است از جمله حسین صمدی ، نیکپور ، علی اکبرپور ، امانی ،اصغر زارع آهنگسازان وخوانندگان ترانه های وی بوده اند . متاسفانه تعدادی از این بزرگان اکنون در قید حیات نیستند؛ اما آثارشان و یاد آنها همواره در اذهان و قلوب گیلانی های فرهیخته و فرهنگ دوست و فرهنگ پرور زنده و جاوید است استاد تیمور گورگین به جز دختر رشتی ترانه های مشهور دیگری هم سروده؛ اما دختر رشتی به واقع از شهرت گسترده‌ای برخوردار شده است این استاد شعر و ادب و سخن اکنون کتاب مرد هزار ترانه را زیر چاپ دارد که می‌گوید به یاری خدا تا یک ماه دیگر چاپ و منتشر خواهد شد . در این نشست از بسیاری بزرگان اهل هنر و ادب گیلان نام برده شد از هوشنگ عباسی مدیر ره آورد گیل ،پور احمد جکتاجی مدیرگیله ورحمت موسوی،رحیم چراغی،محمد فارسی، وارش فومنی،احمد ارض پیمای لشکاجانی،مرحوم پاینده ،مرحوم شکیبایی ،مرحوم دریایی، تا اساتید ایمانی ، شوقی ، مسعود ایمانی ، صدر اشکوری و وبسیاری دیگر۰تیمور گورگین در میانه صحبت‌ها جمله زیبایی بیان کرد که مضمون آن انتقاد از خود بود و نشان داد که نقد خودبه معنای واقعی یک اصل معیار دز پیشرفت اندیشه وهنر محسوب می شود ایشان معتقداست که از نقد و انتقاد برای ارتقاء هر چه بیشتر سطح دانش و آگاهی همواره استقبال کرده است واین اصل موجب تعالی هنرمنداست۰ او گفت : با آنکه بیشتر ز خود قد کشیده‌ام / هرگز /خود را/ مطابق میلم ندیده ام. وی همچنین به واقعیت مرگ اشاره کرد با این شعر : دیر نیست روزی که مردگان علیه زندگان به پا خیزند /زنده هایی که حتی یک روز نمی خواهند به مرگ فکر کنند۰ لازم به یادآوری است دختر استاد تیمور گورگین که به چهار زبان انگلیسی، اسپانیایی، فرانسوی و ترکی تسلط دارد از مترجمان برجسته و نام آور کشور ومترجم آثار فاخر به زبان اسپانیولی است که به عنوان استاد در دانشگاه الزهرا تهران تدریس می کند . گفتنی است یکی از تازه‌ترین آثار استاد تیمور گورکین ترجمه شعرهای خیام به زبان گیلکی ودرقالب شعر است که این کار برای اولین بار انجام می‌شود وباهمت دختراستادبه زبان اسپانیایی درحال ترجمه شدن است. استاد در این نشست همچنین از شیون فومنی و مشخصاً سروده مشهور او (گاب د کفته بازار) یاد کرد و گفت که به مناسبت مرگ شیون فومنی مقاله ای در مدح او به رشته تحریر درآورده بود . استاد تیمور گورگین که سال‌ها در تهران به سر می‌برد به تاسی از بیت معروف شیون به گیله مرد تهران نشین شهرت دارد :تیمور گورگین ان اونه شگرده /تهران ایسا تهرانا گیله مرده . ایشان در جواب زنده یاد شیون بعداز ۱۶ سال از سرایش شعر شیون جوابیه ای نوشت ودر روزنامه اطلاعات منتشر کرد.
اما مولانا رشتی، مورچه رشتی، بنده خدا، کاس گول، گیله مرد، کامبیز، مقروض الشعرا، جوجه شاعر از دیگر القاب وی در نوشته های طنز او در روز‌نامه ها به شمار می‌رود که به تناسب در مطالب عمدتاً طنز خود از این القاب استفاده می کرده است.این نشست صمیمانه با خوانش برخی از زیباترین ترانه های این هنرمند با همان ملودی ها و آهنگهای معروف به پایان رسید.

مصاحبه کننده: دکتر بهرام علیزاده

انتهای پیام/

مشاهده بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا